الگوریتم پاندا چیست ؟

الگوریتم پاندا چیست؟

گوگل تا به امروز از الگوریتم های بسیاری استفاده نموده است که الگوریتم پاندا گوگل یکی از آنها است، این الگوریتم اولین بار در فوریه سال 2011 توسط شرکت گوگل به عنوان الگوریتمی برای رتبه بندی معرفی کردید که هدف اصلی آن کاهش رتبه وب سایت هایی می باشد که از کیفیت پایینی برخوردار می باشند و اهدای رتبه ی بالاتر از لحاظ محتوایی به سایت هایی است که دارای کیفیت مناسب می باشند، این سایت ها در نهایت جز پیشنهادات اولیه ی گوگل به کاربران خواهد بود.

فهرست

الگوریتم پاندا چیست؟

در اوایل سال ۲۰۱۱ موتور جست و جوی گوگل الگوریتم جدید خود را با عنوان “پاندا” معرفی کرد. الگوریتمی که تمرکزش بر فیلتر کردن وب سایت هایی با محتواهای ضعیف بود. در طی این سال ها این الگوریتم بارها آپدیت و به مرور زمان پخته تر شود. تا جایی که امروزه تقریباً همه محتواهای وب سایت ها، از زیر ذره بین پاندای گوگل می گذرند. اما اگر مایلید بدانید که الگوریتم پاندا چیست، چطور کار می کند و چطور می توانید وب سایتان را با قوانین آن تطبیق دهید، تا انتهای این راهنما همراه ما باشید.

ماموریت اصلی گوگل پاندا

ماموریت اصلی گوگل پاندا

الگوریتم پاندا مثل پانداهای واقعی که زندگی خود را تنها صرف غذا خوردن و خوابیدن می کنند نیست! پاندای گوگل خواب و خوراکی جز آنالیز وب سایت ها ندارد. الگوریتم پاندا به گوگل اضافه شد تا نتایج جست و جو را بر اساس میزان کیفیت محتواها مرتب کند. هدف اصلی این الگوریتم سختگیر، این است که محتواهای ناقص و بی کیفیت یا هرزنامه ها را از SERP حذف کند و محتواهای برتر را در رأس نتایج قرار دهد.

یکی از دستاوردهای مهم این الگوریتم، حذف مزرعه های محتوایی بود. مزرعه محتوا، به وب سایت هایی گفته می شود که محتواهای زیاد، اما با کیفیت پایین را منتشر می کنند تا فقط سایت خود را پر کنند. اکثر این محتواها نیز فقط کپی منابع دیگر هستند. اما پاندای گوگل توانست این مزارع تا حد چشمگیری از لیست نتایج گوگل حذف کند.

ساز و کار الگوریتم پاندا چیست؟

تشخیص محتواهای ناقص و ضعیف برای کاربران وب سایت ها راحت است؛ اما این امر برای ربات ها و الگوریتم های گوگل بسیار دشوار است. “AmitSinghal” معاون جست و جو در گوگل، به مجله “Wired” می‌ گوید:

ˮبرای تفکیک محتواهای بی کیفیت از نمونه های باکیفیت، باید الگوریتم هایی داشته باشیم که تا حد زیادی درگیر علم ریاضی باشند.ˮ

بنابراین الگوریتم پاندا نیز بر اساس یک سری محاسبات ریاضی و البته بر اساس فاکتورهایی که توسط گوگل برای آن تعریف شد، کار خود را شروع کرد. هر وقت هم که گوگل الگوریتم های محتوایی خود را آپدیت می کند، پای این آپدیت ها به الگوریتم پاندا هم باز می شود و وب سایت ها با دقت و وسواس بیشتری رصد می شوند.

آپدیت های الگوریتم گوگل پاندا

الگوریتم پاندا گوگل از زمان آغاز فعالیت خود، آپدیت های زیادی داشته است. می توان گفت این الگوریتم در طول این سال ها تغییراتی را داشته که بر نحوه رتبه بندی وب سایت ها تاثیر گذاشته است. بعضی از این آپدیت ها توسط گوگل تأیید نشده اند؛ اما شواهد، گواهی بر این وجود آنها دارند.

آپدیت های گوگل پاندا در ابتدا به چه صورت بود؟

در دو سال اول، الگوریتم پاندا ماهی دوبار آپدیت می شد. اما در مارس ۲۰۱۳ گوگل اعلام کرد که از این پس به روزرسانی این الگوریتم، به صورت ادغام شده صورت خواهد گرفت. بنابراین این آپدیت ها کمتر قابل رویت بودند. لازم به ذکر است که در مقاله آپدیت الگوریتم های گوگل در این باره بیشتر صحبت کرده ایم.

آیا الگوریتم پاندا می تواند برای وب سایت ها تهدید محسوب شود؟

یکی از حقایق جالب زندگی پانداها این است که پانداهای مادر با به دنیا آوردن پانداهای دوقلو، تئوری متفاوتی نسبت به سایر موجودات زنده دارند. این عادت در میان پانداهای مادر مرسوم است که از میان دوقلوها، پاندای قوی تر را انتخاب کرده و پاندای ضعیف تر را کنار می گذارند. چراکه توانایی غذا دادن به هر دوی آنها را ندارند.

الگوریتم گوگل پاندا نیز در برابر وب سایت ها همین واکنش را نشان می دهد و به وب سایت هایی که دارای محتوای بی کیفیت و ضعیف هستند، رتبه کمتری می دهد. بنابراین این وب سایت به تدریج منزوی شده و کنار گذاشته می شوند.

اما اگر از میزان قدرت الگوریتم پاندا بپرسید، باید بگوییم که این الگوریتم از بدو تولد، به یکی از سیگنال های اصلی رتبه بندی وب سایت ها تبدیل شد. از طرفی از آنجایی که دائماً در حال توسعه است، چارچوب های آن نیز همواره دقیق تر و سختگیرانه تر می شوند.

اما جای نگرانی نیست! کافی است برای در امان ماندن از خطر از بین رفتن توسط پانداهای مادر، هرچه سریع تر محتوای وب سایت خود را با کیفیت کرده و به این الگوریتم ثابت کنید که شما آن پاندای ضعیف نیستید که مستحق مرگ است.

بزرگ ترین تهدید الگوریتم پاندا چیست؟

خطر کاهش رتبه وب سایت ها

می دانیم که رضایت کاربر از نتایج جست و جو، تمام چیزی است که گوگل به آن فکر می کند و از هیچ کاری برای رسیدن به این دستاورد بزرگ دریغ نمی کند. الگوریتم پاندای گوگل و دیگر الگوریتم ها نیز به همین منظور طراحی شده اند.

اما این پاندا دقیقاً با چه محتواهایی مشکل دارد و تلاش می کند آنها را از دنیای وب حذف کند؟ در ادامه می بینیم.

پاندای گوگل با چه محتواهایی دشمن است؟

می دانیم که رضایت کاربر از نتایج جستجو نهایت چیزی است که گوگل به آن فکر می کند و تمام اقدامات لازم را برای رسیدن به همین امر انجام می دهد، الگوریتم پاندا گوگل و دیگر الگوریتم ها به همین منظور طراحی شده اند تا وب سایت های با کیفیت را شناسایی کرده و به کاربران معرفی گردد. پاندا برای همه ی افراد یک حیوان محبوب و بامزه می باشد اما کلمه ی پاندا برای سئو کاران معانی دیگری نیز دارد، این کلمه برای آنها باید ها و نباید هایی در وب سایت ها خواهد آفرید .

عوامل موثر بر الگوریتم پاندا کدام اند؟

 1- محتواهای ناقص یا بی معنی

صفحه ای را فرض کنید که در آن چند خط محتوای بی معنی به همراه هزاران لینک وجود دارد. این صفحه از نظر گوگل دارای محتوایی کوتاه و بی معنی است.

محتوا برای موتورهای جست و جو یک شاخص است برای تعیین ارتباط بین کوئری ها و صفحات وب سایت ها. تمام آنچه که موتورهای جست و جو بدون وقفه در حال انجام آن هستند، خواندن و آنالیز وب سایت هاست. حالا اگر شما محتوایی کوتاه داشته باشید که سر و ته مشخصی هم ندارد، موتورهای جست و جوی چگونه قادرند که ارتباط بین محتوای شما و کوئری ها را پیدا کنند؟

بنابراین یادتان باشد که هر چه محتوای کامل تری داشته باشید، پاندای گوگل از شما راضی تر خواهد بود. ضمناً یک مقدمه و یک جمع بندی نیز به عنوان سر و ته محتوا بنویسید تا بهانه های کمتری به این پاندای باهوش بدهید.

2- چرخش محتوا در صفحات مختلف

خیلی اوقات، وب سایت ها نیاز دارند که صفحات محتوایی بیشتری داشته باشند. اما از آنجایی که تولید محتوای باکیفیت و سئو شده زمان می برد، این وب سایت ها یک محتوا تولید می کنند و همان را فقط با تغییر چند کلمه در صفحات مختلف خود منتشر می کنند.

اگر شما هم جزو این وب سایت ها هستید، باید بدانید که گوگل باهوش تر از آن است که متوجه این ترفندها نشود. پاندای گوگل این میانبرها را می شناسد و وب سایت هایی را که اهل میانبر زدن هستند را نمی پسندد. دلیل آن نیز واضح است؛ چون محتواهای تکراری دردی از کاربران دوا نمی کنند.

بنابراین توصیه می کنیم که هرگز یک محتوای خود را به صورت تکراری و چرخشی در صفحات مختلف قرار ندهید. در عوض هدف هر صفحه را مشخص کنید، هزینه و زمان صرف کنید و با کمک گرفتن از یک تیم متخصص محتوایی، محتواهایی منحصر به فرد و هدفمند را برای هر صفحه تولید کنید.

3- محتواهای کپی شده

متراکم ساختن

یکی از مهم ترین وظایف پاندای گوگل این است که از محتواهای وب سایت ها “درصد شباهت” می گیرد. یعنی چک می کند که محتوای این وب سایت چند درصد شبیه به محتواهای سایت های دیگر است. بنابراین حتی اگر یک پاراگراف یا حتی یک جمله را از منابع دیگر کپی کرده باشید، این درصد شباهت چیزی حدود 5% می شود. همینطور اگر وب سایتی این اشتباه بزرگ را انجام دهد که محتوای خود را از منابع دیگر یا از گوگل ترنزلیت کپی کند، درصد شباهت آن ناگهان به 90 یا 80 درصد می رسد.

وب سایت هایی از نظر پاندای گوگل ایدئال هستند که درصد شباهت آنها صفر یا حداقل نزدیک به صفر باشد. هر چه این عدد بالاتر بروید، احتمال این که محتوای شما در صدر جدول قرار بگیرد کمتر است.

4- محتواهای بی ربط

بله؛ این پاندای زیرک ما حتی موضوع محتواها را هم بررسی می کند. چیزی که در ارتباط با موضوع محتوا برای پاندا مهم است، این است که موضوع یک محتوا به موضوع کلی وب سایت مرتبط نباشد. یا در یک محتوا از کلمه کلیدی ای استفاده شود که واقعاً بازتاب دهنده موضوع آن محتوا نیست. چراکه با این کار درواقع وقت کاربران تلف می شود و این دقیقاً چیزی است که گوگل روی آن حساسیت زیادی دارد.

 5- دریافت سیگنال های منفی از کاربران

دریافت سیگنال های منفی از کاربران

غیر از خود محتوا، فاکتورهای دیگری هم هستند که بر تصمیم پاندای گوگل تأثیرگذارند. مهم ترین این فاکتورها نیز سیگنال هایی است که به طور غیرمستقیم از کاربران وب سایت شما می گیرد. سیگنال هایی مثل:

  • میزان کلیک کم از جانب کاربران.
  • نرخ گزاف گویی بالا
  • سپری کردن تایم کم در وب سایت توسط کاربران
  • بازگشت درصد کمی از کاربران که قبلا به سایت مراجعه کرده اند

همه این ویژگی های باعث می شوند پاندا به نظر کاربران اعتماد کرده و شما را یک وب سایت غیر استاندارد بداند.

نکته: پاندا نظرات وب سایت ها را می خواند!

غیر از این فاکتورها که به صورت غیر مستقیم نظر کاربران را بیان می کنند، نظرات مستقیم کاربران هم می توانند در نظر پاندا، تأثیر منفی یا مثبت داشته باشند. بنابراین امکان نظردهی را در صفحه بلاگ، خدمات و محصولات خود برای کاربران فراهم کنید. ضمناً امتیازدهی های 5 ستاره ای، ازجمله نظرسنجی هایی هستند که گوگل می تواند راحت آنها را آنالیز کند.

6- قابلیت استفاده نادرست

منظور از قابلیت استفاده، قابلیت هایی است که در وب سایت شما برای کاربران وجود دارند. حالا بعضی از این قابلیت ها می توانند منحصراً به سایت شما اختصاص داشته باشند (مثل یک ابزار خاص) یا قابلیت هایی عمومی باشند که در همه وب سایت ها موجودند. قابلیت هایی مانند:

  • طرح و چیدمان وب سایت و صفحات.
  • Navigation و جهت یابی.
  • قابلیت موبایل فرندلی بودن (که در صفحه سئو موبایل چیست به صورت کامل به شرح آن پرداختیم).
  • صفحاتی با ارور ۴۰۴.
  • به روز رسانی صفحات
  • سرعت سایت
  • نوع و تعداد تبلیغات

همه این قابلیت ها باید به صورت استاندارد طراحی شوند و رضایت کاربران را جلب کنند. در غیر این صورت پاندا هر یک از این ویژگی ها را به عنوان یک امتیاز منفی در نظر گرفته و شما را در SERP پایین و پایین تر می برد.

 7- مورد اعتماد نبودن یک سایت

مورد اعتماد نبودن یک سایت

کاربران تنها زمانی به سایت شما برمی گردند که به سایت شما اعتماد کرده باشند. در غیر این صورت هرگز دوباره روی شما کلیک نخواهند کرد. اهمیت این مسئله برای فروشگاه های آنلاین، دوچندان است. چراکه کاربر موقع خرید از خود می پرسد که آیا این وب سایت قابل اعتماد است؟ آیا من می توانم بدون نگرانی اطلاعات کارت بانکی خود را در این وب سایت وارد کنم؟

شاید بپرسید راه جلب اعتماد کاربران و البته الگوریتم پاندا چیست؟ یکی از راه های ساده و بسیار مهم، داشتن گواهی SSL است. با داشتن این گواهی، داده های وب سایت شما در بستر پروتکل HTTPS منتقل می شوند. پروتکلی که اطلاعات را به شیوه ای بسیار امن تر رمزگذاری می کند و امنیت اطلاعات را چندین برابر پروتکل HTTP تضمین می کند.

راه دیگر جلب اعتماد پاندا نیز تولید محتوای ثابت است. اگر وب سایت شما دائماً فعالیت داشته باشید و در بازه های زمانی مشخص آپدیت شود، گوگل و کاربران، هر دو، شما را به عنوان یک وب سایت موجه می شناسد.

و البته یک راه کاربردی و طلایی نیز داشتن بک لینک های باکیفیت است. اگر مجموعه ای وب سایت های معتبر و باکیفیت از محتواهایی که به حوزه کاری مربوطند به شما لینک دهند، پاندای گوگل شما را به عنوان یک منبع موثق خواهد شناخت.

8- بهینه سازی بیش از حد وب سایت

هر چیزی وقتی از حد معقول خود بگذرد، زبان آور خواهد شد. این امر در سئو کردن وب سایت هم صدق می کند! تولید محتوای بیش از حد، ساخت بک لینک بیش از حد و … می توانند با جرایمی از سمت گوگل همراه باشند که آنها را معمولاً با عنوان مجازات اسپمی به صورت دستی می شناسیم. این جرایم باعث می شوند که شما عقبگرد کنید و راهتان برای رسیدن به رتبه های برتر سخت تر و طولانی تر شود.

راه جلوگیری از جریمه شدن توسط الگوریتم پاندا چیست؟

جلوگیری از تأثیر منفی پاندا بسیار راحت است. تنها کاری که باید انجام دهید این است که محتواهای منحصر به فرد و جدیدی را تولید کنید که تا جای ممکن جامع باشند. مثلاً به جای داشتن 15 محتوای 500 کلمه ای، 5 محتوای 1500 کلمه ای داشته باشید. یک موضوع جزئی را انتخاب کنید و همان موضوع را از جوانب مختلف بررسی کنید.

نکته بعدی این که محتواهای مفیدی بنویسید که با وب سایت شما مرتبط باشند. ضمناً کلمه کلیدی ای را برای آن انتخاب کنید که کاملاً به موضوع مرتبط باشد.

“هر صفحه از سایت باید اطلاعات، راه حل یا خدمات وعده داده شده را به کاربران ارائه دهد. در غیر این صورت شاهد دفع کاربران، افزایش نرخ پرش، تجربه کاربری ضعیف، کاهش ترافیک و البته  نارضایتی پاندای گوگل خواهید بود.”

ریشه نامگذاری الگوریتم پاندا چیست؟

نامگذاری الگوریتم پاندا به چه دلیل بود؟

الگوریتم پاندا نام خود را از مهندس نرم افزاری که این الگوریتم را برای گوگل طراحی کرد گرفته است. نام این فرد “Navneet Panda” بود که از ژانویه سال ۲۰۰۷ همکاری خود را با گوگل شروع کرد. Panda در گوگل با تمرکز بر ارتقای کیفیت نتایج در موتورهای جست و جو، بار دیگر ثابت کرد که اولویت گوگل کاربران هستند. در همین راستا با الگوریتم خود، کانال جدیدی برای برخورد با وب سایت های ضعیف راه اندازی کرد.

راه تشخیص جریمه الگوریتم پاندا چیست؟

اما از کجا می توانیم بفهمیم که الگوریتم پاندا ما را جریمه کرده است؟ همانطور که قبلتر هم اشاره کردیم، این الگوریتم از ابتدای شروع کار خود تا به امروز آپدیت های زیادی داشته و بعضی از این آپدیت ها هیچ وقت مورد تأیید رسمی گوگل قرار نگرفتند؛ اما شواهدی وجود داشت که وجود این آپدیت ها را اثبات می کرد.

برای تشخیص این که آیا این الگوریتم برای شما جرایمی در نظر گرفته یا نه، باید در روزهایی که این الگوریتم آپدیت شده و می شود، ترافیک دریافتی وب سایت خود را چک کنید. اگر افت شدیدی در این آمار مشاهده کنید، باید احتمال جریمه شدن توسط این الگوریتم را بدهید.

آیا هر افت ترافیکی در وب سایت نشان از جریمه الگوریتم پاندا دارد؟

خیر؛ سال هاست که گوگل با طراحی و آپدیت الگوریتم های خود، به دلایل مختلف رتبه بندی وب سایت ها را تغییر می دهد. از طرفی هر چه رتبه سایت پایین تر باشد، طبیعتاً ترافیک آن هم کمتر است. درنتیجه هر افت ترافیکی را نمی توان نشانی از جریمه مربوط به الگوریتم پاندا دانست.

آیا جریمه پاندا باعث پنالتی شدن وب سایت می شود؟

پنالتی شدن وب سایت به معنی خروج آن از لیست نتایج جست و جوی گوگل است. از آنجایی که این جریمه از بزرگ ترین آسیب هایی است که یک وب سایت می تواند ببیند، خیلی از صاحبان سایت ها این سؤال را دارند که آیا پاندا می تواند کار وب سایت ها را به پنالتی بکشاند؟

پاسخ این سؤال منفی است. قطعاً پاندا باعث کاهش رتبه بندی کل یک دامنه می شود؛ اما کار این الگوریتم، اعمال جریمه ای مثل پنالتی نیست. تا جایی که حتی بسیاری از وب سایت هایی که مورد تأیید پاندا نیستند باز هم رتبه نسبتاً خوبی دارند! دلیل این امر این است که پاندا کل یک دامنه را جریمه نمی کند؛ بلکه فقط رتبه صفحات خاصی از آن را کاهش می یابد.

بنابراین برای مثال ممکن است یک صفحه از یک سایت در صفحه دوم به بعد باشد؛ اما صفحه دیگری از همان وب سایت، در صفحه اول گوگل خودنمایی کند.

در یکی از مقاله های Moz در این مورد چنین آمده است:

ˮالگوریتم پاندا رتبه بعضی از وب سایت ها را برای بعضی کوئری های خاص کم می کند؛ اما همان وب سایت ها را برای کوئری هایی که در آنها عملکرد خوبی داشته اند، در صدر نتایج جست و جو نشان می دهدˮ

تاریخ آپدیت های الگوریتم پاندا از حال تا به گذشته

تاریخ آپدیت های الگوریتم پاندا از حال تا به گذشته

اگر در مورد تاریخ آپدیت های الگوریتم پاندا کنجکاوید، می توانید نگاهی به لیست زیر بیندازید:

  • ۲۰۱۶: ۱۱ ژانویه
  • ۲۰۱۵: ۱۷ جولای
  • ۲۰۱۴: ۲۳ سپتامبر، ۲۰ می
  • ۲۰۱۳: ۱۴ مارس، ۲۲ ژانویه
  • ۲۰۱۲: ۲۱ دسامبر، ۲۱ نوامبر، ۵ نوامبر، ۲۷ سپتامبر، ۱۸ سپتامبر، ۲۰ آگوست، ۲۴ جولای، ۲۵ ژوئن، ۸ ژوئن، ۲۷ آپریل، ۱۹ آپریل، ۲۳ مارس، ۲۷ فوریه، ۱۸ ژانویه
  • ۲۰۱۱: ۱۸ نوامبر، ۱۹ اکتبر، ۲۸ سپتامبر، ۱۲ آگوست، ۲۳ جولای، ۲۱ ژوئن، ۹ می، ۱۱ آپریل، ۲۳فوریه

چند سوال اساسی مطرح شده توسط پاندا

بالاتر اشاره کردیم که در طراحی الگوریتم پاندا، یک سری چارچوب برای آن تعریف شده است. در ادامه این چارچوب ها را در قالب یک سری سؤال برای شما آورده ایم. درواقع الگوریتم پاندا به هر وب سایتی که می رسد، این سؤالات را درباره آن می پرسد و بنا به جوابی که به دست می آورد، رتبه آن سایت را افزایش یا کاهش می دهد:

  1. آیا به مطالبی که در این سایت وجود دارد می توان به راحتی اعتماد کرد؟
  2. آیا مقاله نوشته شده در این وب سایت، توسط فردی متخصص که نسبت به این موضوع آگاهی دارد نوشته شده است؟
  3. آیا این وب سایت دارای مقالاتی تکراری است که در وب سایت های دیگر مشابه آنها با کلمات کلیدی متفاوت وجود دارد؟
  4. آیا کاربران می توانند برای وارد کردن اطلاعات کارت بانکی خود به این وب سایت ها اطمینان کنند؟
  5. آیا این وب سایت دارای مشکلات املائی، سبکی و خطاهای غیر قابل چشم پوشی است؟
  6. آیا این مقاله جامع و چند بعدی است؟
  7. در صورتی که محتوا در خصوص سلامت نوشته شده باشد، آیا می توان به اطلاعات این محتوا اعتماد کرد؟
  8. آیا این وب سایت توانسته محتوایی را فراهم کند که مطالبی فراتر از آنچه همگان می دانند داشته باشد؟
  9. آیا مطالب موجود در این وب سایت کوتاه ، تک بعدی و غیر مفید است؟

در آخر

حالا که می دانید الگوریتم پاندا چیست، شاید این حد از سخت گیری گوگل شما را نگران کرده باشد. اما کافی است کمی در مسیر مورد تأیید گوگل قدم بردارید تا باور کنید که تمام قوانین گوگل به نفع شما هستند. چرا؟ از دو جهت؛ اول این که اگر رضایت گوگل را داشته باشید، رضایت کاربران را هم خواهید داشت. چراکه هر دو در یک مسیر حرکت می کنند.

دوم این که همین سختگیری ها باعث می شوند که رقابت شما با وب سایت های ضعیف راحت تر شود. برای مثال تنها با تولید و انتشار محتواهای باکیفیت می توانید به راحتی چند پله از رقبای خود پیشی بگیرید. خیالتان راحت باشد که زحماتی که برای ارتقای وب سایتتان می کشید، از چشم گوگل دور نمی ماند. لازم به ذکر است که اگر برای تولید محتوا یا سایر جنبه های سئو وب سایت نیاز به کمک یا راهنمایی دارید، می توانید از خدمات سئو ریراکو استفاده کنید.

منابع: searchenginejournal ، blog.searchmetrics

2 نظر در مورد “الگوریتم پاندا چیست ؟

    • benyaminkhalili

      سلام کیوان جان ممنون از وقتی که برای مطالعه مقاله و درج کامنت گذاشتی حتما مقالات در گذر زمان اپدیت شده و موضوعات جدید مرتبط با الگوریتم های گوگل معرفی می شوند.

دیدگاهتان را بنویسید

امتیاز

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *